دستور العمل امریکا برای پایان دنیا

بخش امنیت ملی سایت فارین پالیسی به تازگی اسنادی بحث برانگیز در مورد سیاست های هسته یی امریکا در زمان جنگ سرد، که دستور العمل 59 ریاست جمهوری نام دارد، منتشر کرده است.

به گزاش موعود به نقل از پایگاه خبری شیعه, نزهت امیر آبادیان در یادداشتی که در روزنامه اعتماد منتشر کرده آورده است: دستور العمل 59 که به اختصار PD-59 نامیده می شود، یکی از مناقشه برانگیز ترین اسناد مربوط به دوران جنگ سرد است. این قانون در 25 جولای 1980 توسط جیمی کارتر، رییس جمهور وقت امریکا امضا شده است. این اسناد سیاست کاربرد سلاح های هسته یی نیز نامیده می شود و هدف آن دادن اختیارات بیشتر به رییس جمهور برای برنامه ریزی و اجرای یک جنگ هسته یی تمام عیار است. این دستور العمل به رییس جمهور امریکا اختیاراتی فراتر از یک برخورد سنگین هسته یی می داد اما بخشی از این اسناد بسیار محرمانه در عرض چند هفته پس از تصویب آنها در صفحه اول نیویورک تایمز و واشنگتن پست منتشر و افشا شد و همین مساله دلیلی شد تا استراتژی ایالات متحده در آستانه تصمیم گیری های سخت هسته یی تغییر یابد و از شدت آن کاسته شود.

در حالی که جیمی کارتر در دوران ریاست جمهوری، در ظاهر فعالیت های گسترده یی را در کنترل تسلیحات اتمی در کارنامه کاری اش به ثبت رساند اما واقعیات پشت پرده چیز دیگری بود. او حتی به دلیل فعالیت هایش در زمینه حقوق بشر جایزه صلح نوبل سال 2002 را از آن خود کرد. کارتر در مبارزات انتخاباتی اش در سال 1980 به شدت سیاست های رونالد ریگان، رقیب اصلی اش از حزب جمهوریخواه را مورد انتقاد قرار داد و تاکید کرد که در صورت انتخاب شدن او خطر جنگ بار دیگر روی این کشور سایه خواهد افکند.

البته گفتنی است که کارتر در طول دوران ریاست جمهوری خود همواره توسط جمهوریخواهان و دموکرات های تندرو تحت فشار بود. در سال 1979 متحدین ناتو که از استقرار موشک های هسته یی میان برد اس اس-20 نگران بودند توافق کردند که به مذاکرات محدود سازی سلاح های راهبردی ادامه دهند تا تعداد موشک های هسته یی مورد استفاده را محدود کنند اما نومحافظه کاران علیه سیاست های زمان جیمی کارتر در قبال شوروی سابق موضع گرفتند. بسیاری از آنها که با سناتور جنگ طلب دموکرات به نام هنری اسکوپ جکسون همراه شده بودند، به رییس جمهور (کارتر) فشار آوردند که از موضع مقابله با شوروی برخورد کند.

اکنون با انتشار مجدد و کامل، این اسناد نشان می دهند که ایالات متحده در واقع برای یک جنگ هسته یی آماده می شد به این امید که توانایی پایداری دارد. مولفان این اسناد حتی احتمال پایان جهان را نیز در صورت وقوع چنین جنگی می دادند، آنجا که به روشنی در این اسناد گفته می شود وقوع چنین جنگی «لزوما» منجر به پایان دنیا نخواهد شد. این اسناد نشان می دهد که در دوران جنگ سرد روابط میان ابرقدرت های شرق و غرب آنچنان تیره و خصومت آمیز بود که نابودی طرف مقابل حتی به قیمت نابودی بخش های بزرگی از جهان از دستور کار سیاستمداران خارج نمی شد. البته وقوع جنگ آخر الزمان یا آرماگدون در اسطوره های مختلف آمده است.

سند PD-59 در حقیقت افشا می کند که آمریکا در صورت لزوم برای به راه انداختن یک جنگ هسته یی آماده بوده و برای انجام این کار به دنبال تدارک نیروهایی بود که از درجه بالای انعطاف پذیری، پایداری، ایستادگی و عملکرد مناسب آنها در برابر اقدامات دشمن مطمئن باشد. در این اسناد آمده است: اگر استراتژی تهدید شکست بخورد ایالات متحده باید توانایی انجام جنگی موفق را داشته باشد: جنگی که در آن دشمن به هیچ یک از اهداف خود نرسد و هزینه های غیر قابل باوری برایش به دنبال داشته باشد.

بخشی از سند PD-59 در مورد قابلیت «بررسی - شلیک - بررسی» است. این قابلیت به این شرح است که ابتدا با استفاده از اطلاعات پیچیده باید اهداف سلاح های هسته یی را در وضعیت های میدان جنگ پیدا کرد و سپس به این اهداف حمله و پس از آن آسیب های وارده را ارزیابی کرد.

یادداشتی از سوی ویلیام اودوم، مشاور نظامی شورای امنیت ملی امریکا به توصیف هارولد براون، وزیر دفاع وقت امریکا پرداخته که دقیقا این قابلیت را در یک رزمایش نظامی که طی آن تعقیب نیروهای معمول دشمن در اروپای شرقی و کره با سلاح های استراتژیک می پردازد، پیاده می کند. به عبارت دیگر او به برنامه ریزی نسبت به استفاده از سلاح های هسته یی بزرگ برای حمله به سربازان متعارف می پرداخته است. اما از طرف دیگر اودوم و دیگر خالقان این سند اعتقاد داشتند استفاده از سلاح های هسته یی به منظور شکست سربازان سنتی لزوما منجر به پایان دنیا نخواهد شد.

در مبارزات انتخاباتی اخیر در امریکا شاهد مشابه سازی میان کارتر و اوباما از سوی بسیاری از جمهوریخواهان هستیم. در تحلیل نشریه فارین پالیسی اشاره می شود که اگرچه دولت اوباما اهداف هسته یی را مورد بررسی دوباره قرار داد اما خط مشی اصلی پشت قانون 59 همچنان رویه اصلی سیاست های هسته یی امریکاست.