شاه اردن از زاویه دیگر - بخش سوم

بعد از ذکر این مقدمه ی طولانی، به مقاله ی اصلی می پردازیم:

 

شاه اردن از زاویه ای دیگر

مسئله ی سفیانی یکی از مباحث بحث برانگیز و مهم نشانه های ظهور می باشد. چرا که جنایت های فراوان سفیانی در سال ظهور حضرت مهدی (عج)، عظیم ترین جنایاتی است که بشر به چشم خود می بیند. (4) از سوی دیگر نزدیکی خروج سفیانی و حتمی بودن خروج او سبب شده است که « خروج سفیانی »، مهمترین نشانه ی ظهور باشد؛ چرا که خروج سفیانی، نزدیکی قریب الوقوع ظهور حضرت مهدی (عج) را نوید می دهد. بنابراین شناختن سفیانی از اهمیت ویژه ای در نزد مسلمانان و بالاخص شیعیان برخوردار است.

 

در عصر حاضر نیز که بنابر نظر بسیاری از علما، عصر الظهور می باشد و نشانه های ظهور بسیاری به حقیقت پیوسته اند، شناخت و بررسی سفیانی از اهمیت دو چندانی برخوردار است؛ چرا که از یک سو، هیچ دوره ی زمانی همچون دوره ای که ما در آن زندگی می کنیم، شبیه به دوره ی توصیف شده در روایات نمی باشد و از سوی دیگر شرایط بحرانی منطقه ی خاورمیانه در عصر حاضر، احتمال ظهور سفیانی را بیش از هر زمان دیگری بالا برده است.

 

در حال حاضر، اظهار نظرها پیرامون سفیانی بسیار محدود و کلیشه ای می باشد. به طوری که کتابهایی که پیرامون سفیانی نگاشته شده اند،  صرفاً  به  بیان  روایات  و تحلیل های سطحی در این رابطه می پردازند و کمتر کتابی را می بینیم که با دید امروزی به مسئله ی سفیانی نگاه کرده باشد.

 

اهمیت نگاه امروزی به مسئله ی سفیانی از آنجا ناشی می شود که مرزهای جغرافیائی، قوانین بین المللی و ابزار آلات تکنولوژیکی پیشرفته، شرایط خاصی را برای عصر ما رقم زده اند؛ به طوری که نمی توان انتظار داشت سپاهیان سفیانی با اسب و شمشیر به تاخت و تاز در منطقه مشغول باشند. البته روایات معتبر نیز تاکیدی بر این گونه جزئیات ندارند؛ چرا که ظهور حضرت مهدی (عج) نیز با توجه به شرایط خاص زمانی انجام خواهد شد. روایات معتبر حتی به صورت غیرمستقیم به پیشرفتهای تکنولوژیکی این عصر اشاره کرده اند. برای مثال حجت شدن شهر قم در روایات اسلامی و اتمام حجت این شهر بر مردم دنیا در سالهای قبل از ظهور، به بهترین وجه با اختراع اینترنت و ماهواره محقق شده است. (5) بنابراین در روایات مربوط به سفیانی نیز می بایست شرایط زمانی را در نظر گرفت.

 

در سالهای اخیر، بحث های معدودی پیرامون سفیانی مطرح شده است. مهمترین این سخنان که اکثر خوانندگان عزیز وبلاگ نیز با آن آشنا هستند، فرمایشهای جناب شیخ بهلول می باشد که از حضور شخصی شبیه سفیانی روایات در کشور سوریه خبر دادند. (6) البته ایشان این مسئله را به صورت یک احتمال و نه بیشتر مطرح نمودند. (7)

 

قضیه بدین قرار است که شیخ بهلول در سفری که به سوریه داشته اند و نزد حافظ اسد رئیس جمهور سابق سوریه دعوت بودند، در جریان جلسه ملاحظه کردند که یکی از فرماندهان ارشد ارتش سوریه وارد جلسه شد. در این هنگام فرماندهان دیگر حاضر در مجلس گفتند: « جاء السفیانی. » فرمانده ی مذکور وارد جلسه شد و در کنار بقیه ی فرماندهان جای گرفت. شیخ بهلول فرمودند که از نظر ایشان فرمانده ی مذکور که سفیانی نام داشت، بسیار جاه طلب بوده و حرص و طمع از چهره اش می بارید. به همین دلیل شیخ بهلول اظهار داشتند که ممکن است فرد مذکور همان سفیانی موجود در روایات باشد. البته برخلاف مطالبی که در سایت ها و وبلاگ های مختلف نقل شده است، شخص جناب شیخ بهلول به هیچ عنوان درباره ی شخص مذکور نظر قطعی نداشتند و آن را در حد یک احتمال بیان کردند. (جمله ی اخیر را مولف این مقاله از زبان یکی از شاگردان شیخ بهلول شنیده است.) بنابراین افسانه پردازی هایی که بعضی از سایت ها و وبلاگ ها انجام می دهند و حتی خبر از گفتگوی طولانی بین شیخ بهلول و فرد مذکور می دهند، به هیچ عنوان منطبق بر واقعیت نمی باشد، بلکه شیخ بهلول نیز این مسئله را در حد احتمال بیان فرمودند. (8)

 

البته احتمال اینکه سفیانی فردی سوری (اهل سوریه) باشد نیز تا حدی مطرح است (هر چند در ادامه ی مقاله تا حدی کمرنگ تر خواهد شد).

 

اما احتمال دیگری که این مقاله روی آن تأکید بیشتری دارد، این است که ممکن است سفیانی روایات، از کشور دیگری در منطقه ی شام خروج کند. زیرا روایات اسلامی به هیچ عنوان تأکیدی بر اینکه کشور سوریه محل خروج سفیانی است، ندارند؛ بلکه روایات از خروج سفیانی از منطقه ی شام که بنابر گفته ی کتب جغرافیایی شامل پنج منطقه ی قنسرین، دمشق، اردن، فلسطین و حمص می باشد، (9) خبر می دهند.

 

هیچ یک از روایات بیان نمی کنند که خروج سفیانی از دمشق یا سوریه می باشد؛ بلکه همه ی روایات بیان می دارند که خروج سفیانی از منطقه ی شام می باشد. اما هیچ روایت معتبری که به صورت مستقیم به منطقه ی دمشق یا سوریه به عنوان محل آغاز خروج سفیانی اشاره کند، وجود ندارد. برای مثال روایات زیر به خروج سفیانی و درگیری او در شام اشاره دارند:

 

امام باقر (ع) فرمودند: « آنگاه که خبر جنگ و درگیری و اختلاف در میان شامیان به گوش شما رسید، باید از شام بگریزید؛ زیرا حتماً در آنجا فتنه و کشتار اتفاق خواهد افتاد. » (10)

 

در روایتی دیگر که از کتاب « ارشاد » شیخ مفید اقتباس شده، چنین آمده است:

« نخستین سرزمینی که ویران شود شام است، علت ویرانی شام، اجتماع طرفداران سه پرچم (نیرو) در آنجا است: نیروهای اصهب، ابقع و سفیانی. » (11)

 

در روایت دیگر از کتاب بحارالانوار نقل شده است: « مردم شام از او اطاعت کنند به جز دسته ای از رهروان حق که خداوند آنها را از شر همراهی سفیانی حفظ کند. » (12)

 

همانگونه که ملاحظه فرمودید، روایات ما به خروج سفیانی از شام اشاره دارند و هیچ اشاره ای به خروج وی از دمشق یا سوریه ندارند. البته در تعدادی از روایات، نام دمشق ذکر شده است؛ اما در اینگونه روایات، دمشق محل خروج سفیانی نیست؛ بلکه در تعدادی از آنها اشاره شده است که سفیانی از سمت دمشق می آید نه خود دمشق.

 

همانگونه که می دانیم، سرزمین های حجاز و عراق و ایران در بخش های شرقی و جنوب شرقی شام واقع شده اند؛ بنابراین طبیعی است که خروج سفیانی نسبت به سرزمین های مذکور که محل زندگی معصومین (ع) بوده است، در سمت غرب و شمال غربی قرار داشته و اشاره ی معصومین به اینکه سفیانی از سمت دمشق خروج می کند به این معنی است که سفیانی از شام خروج می نماید.

خروج سفیانی از سمت دمشق، نه خود دمشق در برخی از روایات. (این روایات ضعیف السند می باشند.)

 

روایت زیر یکی از مهمترین روایاتی است که نام دمشق در آن ذکر شده است:

 

در نسخه ی خطی ابن حماد از محمد بن جعفر بن علی نقل شده است که گفت: « سفیانی از فرزندان خالد پسر یزید پسر ابوسفیان است. مردی با سری درشت و چهره ای آبله گون در چشمش نقطه ای سفید پیداست. او از سمت دمشق که وادی یابس (دره ی خشک) نامیده می شود با هفت نفر که یکی از آنها درفشی آماده ی اهتراز با خود دارد، خروج می کند. » (13)

 

در ادامه ی مقاله به این مسئله خواهیم پرداخت که روایت مذکور روایت صحیح و قابل اعتمادی نیست؛ چرا که از نظر سند به شدت مخدوش می باشد. (14) اما اگر حتی از این مسئله نیز بگذریم با دقت در روایت درمی یابیم که این روایت نیز محل خروج سفیانی را دمشق نمی داند، بلکه محل خروج او را « وادی یابس » که در سمت دمشق واقع شده است، بیان می کند. همانگونه که می دانیم، وادی یابس و دمشق از نظر جغرافیایی یکی نیستند و ما در ادامه ی مقاله پیرامون آن سخن خواهیم گفت.

 

بدین ترتیب کلمه ی دمشق در روایات فوق به هیچ عنوان محل خروج سفیانی نمی باشد.

 

در تعداد دیگری از روایات نیز کلمه ی دمشق به کار رفته است و در آنها ذکر شده است که سفیانی بر منبر دمشق قرار می گیرد. در این دسته از روایات نیز شهر دمشق محل خروج سفیانی نمی باشد، بلکه شهر دمشق یکی از اولین متصرفات سفیانی است که سفیانی پس از تصرف آن، از این شهر اعلام موجودیت خواهد کرد و با غرور خود را یک حاکم قدرتمند نشان خواهد داد.

 

روایت زیر یک نمونه از این روایات است:

 

حضرت امیرالمومنین علی (ع) فرمودند:

« ... و سپس پسر هند جگرخوار از وادی یابس (دره ی بی آب و علف) شورش می کند تا اینکه بر منبر دمشق قرار بگیرد؛ وقتی چنین شد منتظر قیام مهدی (عج) باشید ... » (15)

 

همانگونه که ملاحظه فرمودید مطابق این روایت، سفیانی از محلی به نام وادی یابس واقع در شام خروج کرده و بعد از آن، در طی اولین تحرکاتش دمشق را متصرف شده و در این شهر اعلام موجودیت می کند و خود را به عنوان مدعی تشکیل امپراطوری جدید در خاورمیانه مطرح می نماید. مطابق روایت فوق، دمشق محل خروج سفیانی نیست، بلکه یکی از اولین مکان هایی است که سفیانی آن را به تصرف خود در می آورد.

 

بدین ترتیب همانگونه که ملاحظه فرمودید، خروج سفیانی از منطقه ی شام قطعی است؛ اما خروج او از شهر دمشق و کشور سوریه چندان مشخص نیست و حتی قراینی در روایات یافت می شود که نشان می دهند که به احتمال زیاد سفیانی از پایتخت سوریه قیام نخواهد کرد. بلکه قیام او در مکان دیگری شکل خواهد گرفت؛ اما در ادامه، دمشق نیز جزو متصرفات وی خواهد شد.

 

به نظر نگارنده ی این مقاله، محل خروج سفیانی کشور اردن می باشد و سفیانی یکی از رهبران خاندان پادشاهی اردن است. البته این مسئله بر اساس شواهد و مدارکی بیان شده است؛ اما مجدداً تأکید می کنیم که به هیچ عنوان این تطبیق قطعیت نداشته و قصد ما از بیان آن، انجام توقیت (وقت تعیین کردن برای ظهور) نیست.

 

قبل از اینکه به مقایسه ی ویژگی های سفیانی با اعضای خاندان سلطنتی کشور اردن و بالاخص پادشاه کنونی آن « ملک عبدالله دوم » بپردازیم، بهتر است مقدماتی را درباره ی کشور اردن و خاندان پادشاهی این کشور بیان کنیم:

 

کشور اردن: کشور اردن سرزمینی خشک و بی آب و علفی است که بیشتر ساکنین آن را اعراب تشکیل می دهند. (16) این کشور در بخش شمال غربی کشور عربستان و غرب عراق، جنوب سوریه و شرق فلسطین اشغالی واقع شده است. کشور اردن طولانی ترین مرز خاکی مشترک را با کشور فلسطین اشغالی و رژیم صهیونیستی دارد (17) و به مثابه کمربندی بخش اعظم مرزهای شرقی اسراییل را در بر گرفته است.

نقشه ی کشور اردن.